Gwiezdne Wojny dla laików;-) - Gwiezde Wojny czyli wszystko o najlepszym filmie wszechczasów

"Gwiezdne wojny"

Nazwa ta używana jest również do opisania
strategii obronnej USA forsowanej przez prezydenta R. Reagana
w latach osiemdziesiątych XX wieku
Gwiezdne wojny (ang. Star Wars) – tytuł serii filmów fantasy (science fantasy) oraz licencjonowanych wydawnictw literackich i gier komputerowych opartych na pomysłach filmowca George’a Lucasa.

Filmy
Oryginalna trylogia (części IV, V i VI) opowiada o Galaktycznej Wojnie Domowej, w której Sojusz Rebelii walczy z Imperium Galaktycznym w epickiej rozgrywce między dobrem i złem. Młody Luke Skywalker uczy się, aby zostać ostatnim (i pierwszym z nowej generacji) rycerzem Jedi. Ma być jedyną osobą zdolną pokonać Dartha Vadera, Mrocznego Lorda Sitha oraz jego pana, Imperatora Palpatine’a.

Nowa trylogia (części I, II i III) ukazuje wydarzenia poprzedzające Galaktyczną Wojnę Domową, czyli upadek Republiki i powstanie Imperium, od bitwy o Naboo, między mieszkańcami planety a Federacją Handlową, do zakończenia Wojen Klonów. Te konflikty były potajemnie kierowane przez Sithów pod przywództwem Dartha Sidiousa, który kontrolował obie strony. Prequele skupiają się na historii wzlotu i upadku Anakina Skywalkera, który zostaje Jedi, ale stopniowo stacza się w otchłań ciemnej strony Mocy. Staje się Darthem Vaderem, prawą ręką Imperatora Palpatine’a.

Filmy czerpią bardzo wiele z archetypowych postaci i motywów obecnych w klasycznej literaturze. Oparte są one na koncepcji Mocy – energii, która może być kontrolowana przez kogoś obdarzonego wrodzoną zdolnością, oraz odpowiednio wytrenowanego aby móc z niej korzystać. Moc może być użyta aby przesuwać przedmioty, czytać i kontrolować myśli a nawet wpływać na przebieg bitew. Osoba wyszkolona w używaniu jasnej strony Mocy to Jedi, natomiast użytkownik ciemnej strony to ciemny (mroczny) Jedi.

Akcja toczy się Dawno, dawno temu, w odległej galaktyce... Zdanie to pojawia się na początku każdej z części filmu oraz w wielu nawiązaniach. Sentencja ta stała się elementem ogólnoświatowej pop-kultury.

Pomysł Gwiezdnych wojen powstał we wczesnych latach 70. i w tym czasie był wielokrotnie zmieniany. Oryginalny film Gwiezdne wojny (jeszcze bez podtytułu Epizod IV: Nowa nadzieja, który dodano w 1980 roku) miał premierę w 1977 roku, ale rok wcześniej wydano nowelizację. Premiera szóstego filmu (w kolejności kręcenia) czyli Zemsty Sithów, odbyła się 19 maja 2005 roku. Według niektórych relacji (niektóre wypowiedzi Lucasa i jego współpracowników w wywiadach prasowych) początkowo powstać miało dziewięć filmów w trzech trylogiach - ostatnia z nich (części VII, VIII, IX) miałaby opowiadać o upadku Imperium i zakończeniu wojny. George Lucas zapowiedział jednak, że po epizodzie III nie zamierza kręcić więcej filmów z cyklu.

Czas i miejsce akcji
Zdanie Dawno, dawno temu, w odległej galaktyce... rozpoczynające każdy z filmów jest jedyną wskazówką co do umiejscowienia miejsca i czasu akcji w stosunku do naszej rzeczywistości. Jest to aluzja do częstego rozpoczynania baśni od sentencji dawno, dawno temu, za górami za lasami... i podobnych. Ma to uzmysłowić, że wydarzenia pokazane w filmach są mitami przyszłości, a nie dosłownie działy się dawno temu. George Lucas pozostawił tę kwestię do interpretacji.

Opisana dotychczas we wszelkich źródłach historia świata Gwiezdnych wojen sięga ponad 25 000 lat wstecz, w stosunku do akcji obu trylogii, która rozciąga się na czas dwóch pokoleń.

Późniejsze powieści z serii Nowa Era Jedi rozszerza miejsce akcji Gwiezdnych wojen, ponieważ obca rasa zwana Yuuzhan Vong przybywa z innej galaktyki. Praktycznie wszystkie gatunki obcych istot we wcześniejszych filmach i książkach pochodziły z tej samej galaktyki, o której jest mowa w zdaniu początkowym filmów z serii – jeśli nie liczyć sporadycznych gatunków istot „z innego wymiaru”.

Główne motywy i interpretacje
Gwiezdne Wojny przedstawiają samoniszczącą naturę gniewu i nienawiści. Określają to słowa Yody: "Strach prowadzi do ciemnej strony: strach prowadzi do gniewu, gniew do nienawiści, nienawiść prowadzi do cierpienia".

W opowieści przewijają się motywy zaczerpnięte z wielu religii. Z chrześcijaństwa zaczerpnięto np. "dziewicze" poczęcie dziecka, które miało zostać wybrańcem. W odróżnieniu od Biblii jednak wybraniec okazuje się wcieleniem zła. Pojęcie Mocy ma znamiona buddyzmu.

Niektórzy interpretują filmy jako pochwałę demokracji, systemu lepszego od dykatury, mimo że dla skorumpowanej Republiki nie ma alternatywy. Upadająca Republika jednak może służyć za przykład że korupcja systemu władzy prowadzi czasem do totalitaryzmu. Nawet filmowe monarchie, jak np. Naboo są systemami demokratycznymi.

Istnieje także antytechnologiczna interpretacja. Prymitywne ludy Ewoków i Gungan pokonują wrogów wyposażonych w nowoczesną broń. Bywa to także interpretowane jako rozrachunek Lucasa z zakończoną na krótko przed rozpoczęciem zdjęć wojną w Wietnamie.

Expanded Universe
Expanded Universe (EU) czyli „rozszerzony wszechświat”, obejmuje wszystkie oficjalnie licencjonowane materiały poza obiema filmowymi trylogiami. Są to książki, komiksy, gry i inne rodzaje wydawnictw. Zapoczątkowany został książką Spotkanie na Mimban napisaną przez Alana Deana Fostera w 1978 roku. Expanded Universe obejmuje okres daleko wybiegający poza ramy filmów, bardzo rozbudowując historię Galaktyki. Książki najczęściej skupiają się na wydarzeniach poprzedzających lub następujących bezpośrednio po akcji filmów.

EU wprowadza wiele nowych postaci. Są nimi np. bliźnięta Jaina i Jacen Solo, Mara Jade oraz taktyczny geniusz Wielki Admirał Thrawn.

W EU Imperium zniewala obce gatunki, ponieważ większość urzędników i wojskowych jest ksenofobami. Pomył ten był tylko pobieżnie zaznaczony w filmach. Koncepcja zniewolenia obcych ras jest analogią do rasizmu.

Filmy z cyklu Gwiezdne wojny
Według kolejności fabuły (w nawiasie data premiery w USA):

Gwiezdne wojny: część I - Mroczne widmo (19 maja 1999)
Gwiezdne wojny: część II - Atak klonów (16 maja 2002)
Gwiezdne wojny: część III - Zemsta Sithów (19 maja 2005)
Gwiezdne wojny: część IV - Nowa nadzieja (25 maja 1977, pierwotny tytuł: Gwiezdne wojny – pierwszy nakręcony film z serii)
Gwiezdne wojny: część V - Imperium kontratakuje (21 maja 1980)
Gwiezdne wojny: część VI - Powrót Jedi (25 maja 1983)

Podobieństwa
Jest kilka powtarzających się elementów, które łączą starą i nową trylogię.
W pierwszych częściach trylogii (epizody I i IV) mistrz głównego bohatera ginie (Qui-Gon Jinn, Obi-Wan)
w drugich częściach (epizody II i V) główna postać traci swoją prawą dłoń (Anakin, Luke)
w częściach trzecich (epizody III i VI) bohater walczy z uczniem Palpatine’a zanim dojdzie do walki z nim samym. Części te pokazują też armie włochatych leśnych stworzeń (Wookie i Ewoki)
po zakończeniu kilku pojedynków przegrany spada w głęboką otchłań (Darth Maul w epizodzie I;Mace Windu w III; Luke Skywalker w epizodzie V oraz Imperator w epizodzie VI)
we wszystkich filmach pojawia się sentencja Mam co do tego złe przeczucia (ang. I have a bad feeling about this), wypowiadana za każdym razem przez inną postać
w pierwszych częściach trylogii (epizody I i IV) kluczowi bohaterowie (Anakin, Luke) nie są ukazani jako uczniowie Jedi, tylko jako zwykli śmiertelnicy. Z kolei w drugich częściach (II i V) bohaterowie działają nierozważnie i ponoszą porażkę (Anakin pokonany przez Dooku; Luke pokonany przez Vadera). W ostatnich częściach bohaterowie są już rycerzami Jedi (Anakin przeszedł na Ciemną Stronę po tym jak został mianowany rycerzem Jedi)
w drugich częściach trylogii (II i V) w wielkich bitwach (bitwa na Geonosis, bitwa na Hoth) zostały zastosowany wielonożne maszyny kroczące
W ostatnich częściach (III i VI) następuje zmiana stron Mocy przez Anakina Skywalkera (w III przechodzi na ciemną Stronę, a w VI znów powraca na jasną Stronę)
zarówno w starej, jak i w nowej trylogii, poznajemy perypetie robotów: C-3PO i R2-D2

Nawiązania

Adaptacja radiowa
Radiowa adaptacja Gwiezdnych wojen została wyemitowana w amerykańskim National Public Radio w 1981 roku. Potem kolejno przedstawiono nagrania dwóch pozostałych części. Scenariusze były stworzone przez pisarza science-fiction Briana Delaya, który także napisał serię książek o przygodach Hana Solo.

Produkcje fabularne
The Star Wars Holiday Special (1978)
The Ewok Adventure: Caravan of Courage (1984)
Ewoks: Battle for Endor (1985)
[Edytuj]
Telewizyjne seriale animowane
Ewoks (Ewoki)
Droids (Droidy)
Clone Wars (Wojny Klonów)
W oparciu o Gwiezdne wojny powstały trzy seriale animowane. Nadawanie pierwszych dwóch rozpoczęto w 1985, a Wojen klonów w 2003 roku. Ewoki przedstawiają przygody tytułowych stworzeń poprzedzające Powrót Jedi. Droidy natomiast opowiadają o wydarzeniach, w których biorą udział C-3PO i R2-D2 pomiędzy Zemstą Sithów i Nową nadzieją. Wojny Klonów pokazują przygody rycerzy Jedi, podczas wojny przeciwko Konfederacji Niezależnych Systemów. Akcja serialu dzieje się pomiędzy Atakiem klonów i Zemstą Sithów

Książki
Saga X-Wing (1995-1999)
Tom I – Eskadra Łotrów (Rogue Squadron) (1995)
Tom II – Ryzyko Wedge’a (Wedge’s Gamble) (1996)
Tom III – Pułapka Krytosa (The Krytos Trap) (1996)
Tom IV – Wojna o Baktę (The Bacta War) (1996)
Tom V – Eskadra Widm (Wraith Squadron) (1998)
Tom VI – Żelazna pięść (Iron Fist) (1998)
Tom VII – Rozkaz Solo (Solo Command) (1999)
Tom VIII – Zemsta Isard (Isard’s Revenge) (1999)
Tom IX – Gwiezdni wojownicy Adumaru (Starfighters of Adumar) (1999)
Saga Uczeń Jedi (Jedi Apprentice) (1999-2002)
Tom I – Narodziny Mocy (The Rising Force) (1999)
Tom II – Mroczny przeciwnik (The Dark Rival) (1999)
Tom III – Ukryta przeszłość (The Hidden Past) (1999)
Tom IV – Królewskie znamię (The Mark of the Crown) (1999)
Tom V – Obrońcy umarłych (The Defenders of the Dead) (1999)
Tom VI – Niepewna ścieżka (The Uncertain Path) (2000)
Tom VII – Świątynia w niewoli (The Captive Temple) (2000)
Tom VIII – Dzień sądzenia (The Day of Reckoning) (2000)
Tom IX – Walka dla prawdy (The Fight for Truth) (2000)
Tom X – Rozbity pokój (The Shattered Peace) (2000)
Tom XI – Śmiertelny łowca (The Deadly Hunter) (2000)
Tom XII – Zły eksperyment (Evil Experiment) (2000)
Tom XIII – Niebezpieczny ratunek (The Dangerous Rescue) (2001)
Tom XIV – Związki, które łączą (The Ties That Bind) (2001)
Tom XV - Śmierć Nadziei (The Death of Hope) (2001)
Tom XVI - (The Call to Vengeance) (2001)
Tom XVII - Jedeyny świadek (The Only Witness) (2002)
Tom XVIII - Wewnętrzne Zagrożenie (The Threat Within) (2002)
Trylogia Hana Solo (Han Solo Trilogy) (1997-1998)
Tom I - Rajska pułapka (The Paradise Snare) (1997)
Tom II - Gambit Huttów (The Hutt Gambit) (1997)
Tom III - Świt Rebelii (Rebel Dawn) (1998)
Trylogia Kryzys Czarnej Floty (Black Fleet Crisis) (1996)
Tom I - Przed Burzą (Before The Storm)
Tom II - Tarcza Kłamstw (Shield of Lies)
Tom III - Próba Tyrana (Tyrant's Test)
Trylogia Koreliańska (Corellian Trilogy) (1995)
Tom I - Zasadzka na Korelii (Ambush at Corellia)
Tom II - Napaść na Selonii (Assault at Selonia)
Tom III - Zwycięstwo na Centerpoint (Showdown at Centerpoint)

Gry
Oto niektóre z gier z serii Gwiezdnych Wojen:

Battle for Naboo
Battlefront
Battlefront 2 (premiera jesienią 2005r.),
Bounty Hunter
Dark Forces
Dark Forces 2: Jedi Knight
Dark Forces 2: Jedi Knight: Mysteries of the Sith
Empire at War (premiera w 2 połowie 2005r.)
Episode I Racer
Force Commander
Galactic Battlegrounds
Galactic Battlegrounds: Clone Campaings
Galaxies
Galaxies: Jump To Lightspeed
Galaxies: Rage Of Wookies
Jedi Knight 2: Jedi Outcast
Jedi Knight: Jedi Academy (następca JK2)
Knights of the Old Republic
Knights of the Old Republic 2: the Sith Lords
Lego Star Wars
Rebellion
Republic Commando
Rogue Squadron
Rogue Squadron 2
Rogue Squadron 3
Shadows Of Empire
Star Wars Chess
Super Star Wars
TIE Fighter
TIE Fighter: Defender of the Empire
X-Wing
X-Wing: B-Wing
X-Wing: Imperial Pursuit
X-Wing Alliance
X-Wing vs TIE Fighter
X-Wing vs TIE Fighter: Balance of Power
Yoda Stories

Postaci

Anakin Skywalker | Admirał Ackbar | Admirał Piett | Bail Organa | Boba Fett | C-3PO | Chewbacca | Hrabia Dooku | Darth Maul | Darth Sidious | Darth Vader | Generał Grievous | Grand Moff Tarkin | Han Solo | Jabba the Hutt | Jango Fett | Lando Calrissian | Luke Skywalker | Mace Windu | Obi-Wan Kenobi | Padmé Amidala | Palpatine | Księżniczka Leia | Qui-Gon Jinn | R2-D2 | Yoda | Mon Mothma |

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[/img]

[link widoczny dla zalogowanych]